Ιστορία Περιοχής - Βιάννος Κάτω Σύμη Κρήτη

Η Δίκτη είναι ένα θεϊκό όρος κατά την μυθολογία, αφού εδώ γεννήθηκε ο Δίας, ο θεός των θεών, στο Δικταίο Άνδρο.

Το Ιερό του Ερμή και της Αφροδίτης στη θέση Κρύα Βρύση απέχει μόλις  5 χιλιόμετρα από τον οικισμό Κάτω Σύμη. Εδώ βρίσκονται οι σημαντικότερες αρχαιότητες του Δήμου Βιάννου.

Το ιερό είναι ένα από τα σημαντικότερα της αρχαιότητας, καθώς και ο μοναδικός μέχρι σήμερα γνωστός χώρος λατρείας στην Κρήτη και στην Ελλάδα που λειτούργησε επί πολλούς αιώνες χωρίς διακοπή. Ιδρύθηκε περί το 2.000 π. Χ.

Η θέση του Ιερού ταυτίζεται με το Ιερόν Όρος, κατά τον Πτολεμαίο, το οποίο βρίσκεται μεταξύ του αρχαίου Τσούτσουρα και της Ιεράπυτνας (σημερινής Ιεράπετρας).

Η λατρεία στο χώρο αυτό άρχισε από τη Μεσομινωική Εποχή και συνεχίστηκε μέχρι τα ρωμαϊκά αυτοκρατορικά χρόνια. Ευρήματα από το ιερό της Σύμης βρίσκονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου.

Σήμερα ο αρχαιολογικός αυτός χώρος είναι επισκέψιμος (κατόπιν συνενόησης $ε τον φύλακα) και αποτελει μια όμορφη διαδρομή.  Απο το ύψος του χώρου η θέα προς το Λιβυκό είναι πανοραμική.

Στην Κάτω Σύμη γεννήθηκε το 1799 ο Νίκος Συγγελάκης ή Χατζηαναγνώστης ο Συμιακός, χαΐνης πριν από την Επανάσταση του 1822. Ήταν ο τρόμος των γενιτσάρων της Βιάννου.

Κατά την Επανάσταση του 1866 2 νεαρές γυναίκες από την Κάτω Σύμη, η Μαρία Πανακάκη και η Εργίνα Τσαγκατοπούλα, ενώ τις καταδίωκαν Τούρκους στρατιώτες, γκρεμίστηκαν σαν νέες Σουλιώτισσες από τον γκρεμό Γκύμπο, καθώς προτίμησαν να πεθάνουν παρά να ατιμαστούν.

Κάτω Σύμη Βιάννου : Νεότερη Ιστορία

Σημαντικός ήταν και ο ρόλος των κατοίκων κατά τη νεώτερη ιστορία του νησιού της Κρήτης. Στα βουνά της Κάτω Σύμης οργανώθηκε το αντάρτικο της αντίστασης το 1942, με την βοήθεια και συμμετοχή των Συμιανών στην περίοδο της Γερμανικής Κατοχής.

Κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής, το 1943, γερμανικό εκστρατευτικό σώμα μετέβη στο χωριό για να τιμωρήσει τους κατοίκους, επειδή είχαν σκοτώσει 2 Γερμανούς στο φυλάκιο της Σύμης. Στην είσοδο της κοιλάδας ανταρτικό σώμα καλά οχυρωμένο προσέβαλε τους Γερμανούς, στις 12 Σεπτεμβρίου από τους οποίους σκότωσαν 84 και εκτελέστηκαν 12. Άλλες πηγές κάνουν λόγο για 70 νεκρούς από γερμανικής πλευράς.

Η εκδίκηση των Ναζί ήταν άμεση και απάνθρωπη, αφού κατέστρεψαν όλα τα χωριά της Βιάννου από τον ποταμό Μύρτο μέχρι τον Αμυρά, εκτέλεσαν και όλους τους άρρενες κατοίκους της περιοχής.

Τα «καμένα χωριά» της Βιάννου πλήρωσαν βαρύτατο τίμημα για την αντίσταση τους στον κατακτητή.